Tác hại của nguồn nước nhiễm Asen, cách phòng tránh nhiễm Asen

1. Asen là gì ?

Asen là một á kim gây ngộ độc và có nhiều dạng thù hình như: màu vàng (phân tử phi kim) và màu đen và xám (á kim) rất khó để nhận biết. Ba dạng có tính kim loại của asen với cấu trúc tinh thể khác nhau cũng được tìm thấy trong tự nhiên (các khoáng vật asen sensu stricto và hiếm hơn là asenolamprit cùng parasenolamprit), nhưng nói chung nó hay tồn tại dưới dạng các hợp chất asenua và asenat. Trong tự nhiên, Asen nằm ở lớp trầm tích của vỏ trái đất do vậy nó thường có mặt trong các tầng nước ngầm và nước bề mặt.

• Asen vô cơ có độc tính cực mạnh gấp 4 lần thủy ngân. Và được cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) và liên minh Châu Âu (EU) công nhận Asen vô cơ là chất gây ung thư nhóm 1.
• Asen hữu cơ phần lớn có nguồn gốc tự nhiên từ sự phân hủy các loài cá, hải sản. Đây là dạng asen không có độc tính và đào thải nhanh chóng khỏi cơ thể con người.

2. Nguyên nhân gây nhiễm độc Asen

Tại Việt Nam thì nguyên nhân chính là do sử dụng nguồn nước ăn uống không được đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh.

Ngoài nguyên nhân do cấu tạo địa chất của nhiều vùng nhiễm asen, tác động ô nhiễm từ các hoạt động sinh hoạt sản xuất của con người là nguyên nhân chính gây nên nhiễm độc asen trong nguồn nước. Đó là các chất độc từ:

• Chất thải của các nhà máy hoá chất nhiễm vào nguồn nước, đất như: chất thải (VD: nhuộm, …)
• Thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ bừa bãi từ các hoạt động nông nghiệp
• Hoạt động đào và lấp giếng không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật khiến chất bẩn, độc hại bị thẩm thấu xuống mạch nước ngầm…

Vì thế, asen có thể có trong nước ngầm, nước giếng, nước máy chưa lọc thậm chí cả nước đóng chai nếu không được xử lý đúng tiêu chuẩn.

3. Tác hại của Asen đối với sức khỏe con người

Asen vô cơ  được coi là chất cực độc đối với con người. Khi sử dụng thực phẩm hoặc uống nguồn nước có chứa Asen thì sẽ gây ra những tác hại ảnh hưởng cực kỳ lớn đến sức khỏe con người:

• Nếu sử dụng thực phẩm, nguồn nước có chứa hàm lượng asen trên 60.000µg/L sẽ gây tử vong.
• Ăn uống phải thực phẩm có chứa hàm lượng Asen vô cơ từ 300 – 30.000µg/L sẽ gây hại đến dạ dày và ruột. Sẽ có biểu hiện như: đau dạ dày, buồn nôn, nôn và tiêu chảy
• Gây giảm khả năng tạo hồng cầu và bạch cầu, dẫn đến mệt mỏi, rối loạn nhịp tim, vỡ mạch máu gây bầm tím và suy giảm hệ thần kinh gây tê bàn chân, bàn tay.

• Nếu tiếp xúc, ăn uống thực phẩm, nước nhiễm asen với hàm lượng thấp cũng có thể gây ra những biến đổi về sắc tố da như sạm da, dày sừng hoặc mụn cóc ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và trên người và có thể dẫn đến ung thư da. Ngoài ra, ăn uống nguồn thực phẩm, nước nhiễm asen làm tăng nguy cơ ung thư gan, thận, bàng quang, tuyến tiền liệt và phổi.